A kiedy już ci umrę

(bo kiedyś umrzeć muszę)

Nie płacz po mnie za długo

Ja tutaj przecież wrócę

Wrócę z wiatrem jesiennym

Pierwszym śniegiem grudniowym

Wiosennym promieniem słońca

Ciepłym deszczem lipcowym

Obok ciebie wciąż będę

Tutaj nic się nie zmienia

Czuwać będę nad tobą

Żyć będę we wspomnieniach.

(autor nieznany)

      Jesień kroczy coraz szybciej, zbliża się listopad, miesiąc zadumy, wspomnień. Już dzisiaj zaczyna się nowenna za dusze czyśćcowe trwająca od 24.10. do 1.11. Jest to modlitwa uproszenia nieba dla dusz czyśćcowych oraz dowolnej łaski przez ich wstawiennictwo. Nowenna składa się z modlitwy wstępnej, rozważania na każdy dzień, doświadczeń świętych i błogosławionych, aktu zaofiarowania oraz Ojcze nasz…Zdrowaś Mario… Wieczny odpoczynek. Nowennę można odmawiać w każdym czasie. Temat dusz czyśćcowych można pogłębić czytając lekturę np. O duszach czyśćcowych z Marią Simmą; Miesiąc dusz czyśćcowych.

      Święto Zmarłych, niezależnie od miejsca i formy obchodów, jest głęboko zakorzenione w ludzkiej naturze i potrzebie pamięci o przodkach. Chociaż tradycje mogą się różnić, to uniwersalne wartości tj. szacunek, pamięć i refleksja, pozostają niezmienne. To często refleksja nad życiem, zastanawianie się nad przemijaniem; to łączność pokoleniowa, wzmacnianie więzów rodzinnych poprze wspólne obrzędy; to także hołd i pamięć o tych, którzy odeszli. W Polsce Święto Zmarłych obchodzone jest 2.11., dzień po Wszystkich Świętych. Tradycja sięga X wieku i mocno jest zakorzeniona w tradycji chrześcijańskiej.

      Wkrótce udamy się na cmentarze, gdzie pochowani są nasi bliscy. Pójdą z nami nasze dzieci czy wnuki. Należy wcześniej je przygotować do tej wizyty. Wytłumaczyć w prosty sposób sens tej tradycji i odpowiedzieć na pytania, stosownie do wieku dziecka. Wyjaśnić, dlaczego odwiedzamy groby, skąd nazwa Dzień Wszystkich Świętych. Zaangażuj dziecko w sprzątanie grobu lub zachęć do zapalenia znicza na opuszczonym grobie.

      Podpowiadamy. Dzień Wszystkich Świętych to uroczystość wszystkich chrześcijan, którzy osiągnęli stan zbawienia i przebywają w niebie. Znicz zapalamy jako znak naszej pamięci o zmarłym. Dzień Zmarłych to święto tych, którzy już odeszli i są w miejscu, w którym przygotowują się na spotkanie z Bogiem. Pamiętaj bądź szczery, obserwuj dziecko, jego reakcje na słowa, mów prostymi zdaniami. Z pewnością pojawią się pytania o śmierć. Rozmowa taka musi być dostosowana do wieku dziecka. Wg badań dzieci w wieku 5-8 lat rozumieją śmierć i wszystkie jej aspekty. Mogą nadal odczuwać, jak młodsze dzieci, lęk, gniew i niepokój, czasami myśląc, że odejście kogoś to jego wina. Zawsze należy wytłumaczyć dziecku, że śmierć nie jest następstwem zachowania dziecka. Jeżeli nie czujemy się dobrze w takich tematach mogą nam pomóc liczne książki dla dzieci związane z tematyką śmierci. Najważniejsze abyśmy nie zostawiali dziecka samego z przeżyciami związanymi z utratą bliskiej osoby. I to dotyczy także dzieci starszych i młodzieży.

Stojąc nad grobami bliskich warto dokonać bilansu własnego życia- podsumować to czego się dokonało, a co chciałoby się zrobić. Przyjrzeć się własnemu systemowi wartości, przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.