W dniu Za­du­szek, w czas je­sie­ni,
od­wie­dza­my bli­skich gro­by,
za­pa­la­my, za­smu­ce­ni,
małe lamp­ki - znak ża­ło­by.
Świa­tła cmen­tarz roz­ja­śni­ły,
że aż łuna bije w dali,
lecz i ta­kie są mo­gi­ły,
gdzie nikt lamp­ki nie za­pa­li.

Władysław Broniewski – Zaduszki

          Zbliża się listopad, miesiąc, który rozpoczyna Dzień Wszystkich Świętych. To czas zadumy nad przemijaniem, kruchością ludzkiego życia. W tym okresie częściej odwiedzamy cmentarze, na których spoczywają nasi bliscy, ale także jesteśmy w miejscu pochówku zupełnie obcych nam ludzi. Symbolika cmentarna odzwierciedla nasze najgłębsze przekonania o życiu, śmierci, wieczności. Każdy symbol na nagrobku ma swoje głębokie znaczenie i przekazuje więcej niż tylko wspomnienie zmarłego. Chciałabym przytoczyć tylko parę symboli najczęściej spotykanych na chrześcijańskich cmentarzach i spróbować przybliżyć ich znaczenie.

 

 

 

        Krzyż – symbolika nadziei i zmartwychwstania. W tradycji chrześcijańskiej, krzyż przypomina o śmierci Chrystusa, ale także o jego zwycięstwie nad śmiercią, co czyni go również symbolem życia wiecznego. Ten chrześcijański symbol nadziei. Dla wierzących to nie koniec, a raczej przejście do lepszego życia.

 

        Anioły – strażnicy i przewodnicy dusz. Ich obecność na nagrobkach symbolizuje opiekę boską i ochronę nad zmarłym. Anioł może także oznaczać nadzieję na ponowne spotkanie w niebie. W tradycji chrześcijańskiej anioły są również zwiastunami wiecznego życia, co czyni je jednym z najważniejszych motywów w symbolice cmentarnej.

 

 

           Znaczenie dat i inskrypcji - Daty i inskrypcje na nagrobkach również mają swoje symboliczne znaczenie. Daty narodzin i śmierci przypominają o ulotności życia i nieuchronności śmierci. Inskrypcje, takie jak cytaty z Biblii, wiersze czy sentencje, często odzwierciedlają wiarę zmarłego, jego osobiste przekonania lub przesłanie, które chciał przekazać potomnym. To także często prośba skierowana do tego kto odczytuje zapisane słowa.

 

   

         Gołąb – nieśmiertelność duszy i symbol pokoju. W tradycji chrześcijańskiej gołąb symbolizuje Ducha Świętego, co ma odniesienie do wiecznego spoczynku duszy zmarłego. Symbol ten często spotykany jest na nagrobkach osób, które odchodziły w pokoju, a jego obecność przekazuje nadzieję na życie wieczne.

 

         Zachęcam do odszukania innych symboli i zadumy nad ich znaczeniem. Spojrzenia na cmentarz nie tylko jako miejsce grobów, ale przestrzeń refleksji nad tym co czasami nie zauważamy, nie doceniamy.  Stare cmentarze często wyróżniają się architekturą. Kaplice, mauzolea i grobowce są nie tylko miejscami pochówku. Ich kształty, dekoracje i materiały odzwierciedlają epokę, w której powstały, oraz wartości i przekonania społeczeństwa, które je stworzyło. Zaprojektowano je w taki sposób, aby harmonijnie wpisywały się w otaczającą przyrodę. Drzewa, kwiaty i inne rośliny pełnią ważną rolę symboliczną, reprezentując życie, wzrost i odrodzenie. W niektórych kulturach drzewa są uważane za święte i symbolizują długowieczność oraz nieśmiertelność duszy. Kwiaty, takie jak lilie, róże czy chryzantemy, są często wykorzystywane jako symbole czystości, miłości i pamięci.

          Inne spojrzenie na miejsca, gdzie pochowano tych, którzy odeszli do Pana przed nami może przyczynić się do głębszej modlitwy, a może i zachęci do lektury o tematyce Czyśćca. Bo jak mówi Druga Księga Machabejska (por.2 Mch 12,45)

„jest myślą świętą i pobożną modlić się za zmarłych, aby zostały im odpuszczone grzechy”

 

Możesz do mnie napisać: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

 

Ewa Grzankowska